Omgeving / Edam

Ligging

Alle forten in de Stelling van Amsterdam hadden uiteraard een strategische positie. Maar die van het Fort bij Edam was een bijzondere. Het lag immers aan het noordoostelijke uiteinde van de Stelling pal aan de Zuiderzee die toen nog in open verbinding stond met de Waddenzee en de Noordzee.

Het oude stadje Edam zelf ligt een kilometer meer landinwaarts.

Historie

Edam is een middeleeuws stadje dat tot de vijftiende eeuw zijn buitenhaven had in de zuidelijker gelegen monding van het riviertje de Ye dat nog altijd dwars door Edam (Yedam) stroomt en daar werd afgedamd ter bescherming van het achterland tegen het zeewater.


’t Huis De Meeuwen, Zeevangsdijk. (Foto: Stichting Fort bij Edam)
In de vijftiende eeuw bleek de diepgang van de oude buitenhaven te gering geworden voor de groter wordende schepen. Er werd een nieuwe buitenhaven aangelegd ten oosten van Edam. Deze werd voorzien van moderne sluizen en werd via een nieuwe vaarverbinding (het Oorgat) verbonden met de oude binnenhavens. De monding van de Ye werd afgedamd waar nu Volendam (Veulendam) ligt.

 

Edam kende al in de Middeleeuwen vestingwallen en poorten. Ze zijn nooit echt nodig geweest.

In de Tachtigjarige oorlog bijvoorbeeld bleven de Spanjaarden liever weg uit het moerassige Waterland en zochten hun weg naar Alkmaar via Haarlem en de duinrand.

In de Franse tijd werden de vestigwallen versterkt met bakstenen versterkingen en voorzien van vast geschut. De vijand heeft evenwel nooit aan de poorten van Edam gestaan.

Heden


Kwakelbrug met Speeltoren, Edam.
(Foto: Stichting Fort bij Edam)
De vijf Edamse poorten zijn helaas verdwenen, net als de Franse vestingversterkingen, maar de vestingwallen zijn er nog altijd. En wat ook is gebleven: de oude binnenhavens en het middeleeuwse stratenpatroon van Edam. En de historische patriciërsgebouwen met hun prachtige gevels en tuinen.

 

De Edamse oude stad is nu een beschermd cultuurgoed dat een bezoek meer dan waard is.

Voor details: zie de website van de VVV in Edam.

Openstellingen
 
Elke woensdag openstelling  van 10.30 uur tot 16.00 uur
 
SEPTEMBER
 
zondag    8 sept.
11.00 u – 16.00 u
Openstelling
 
zondag  15 sept.
11.00 u – 16.00 u
Extra openstelling (Open Monumentendag)
 
 
OKTOBER
 
zondag      6 okt.
11.00 u – 16.00 u
Openstelling
 
zondag    13 okt.
11.00 u – 16.00 u
Openstelling