Het Fort / Bouw

1885

De eerste fase van de bouw van het Fort bij Edam was de bouw van de dienstwoning en de bergloods. Deze dienden in de voorbereidingsfase als directiekeet respectievelijk voor de opslag van gereedschappen.


Militaire grenspaal fortterrein.
(Foto: Stichting Fort bij Edam)
In de Kringenwet van 1853 was al vastgelegd dat alle gebouwen binnen het nabije schootsveld van een fort, een halve cirkel met een straal van een kilometer, in geval van oorlog direct - en desnoods met kanonvuur - verwijderd moesten kunnen worden, en dus van hout moesten zijn. Dat gold ook voor de dienstwoning en de genieloods. Aangezien het fort nooit onder vuur is komen te liggen staan deze twee gebouwen er nog altijd in hun originele staat.

 

1887-1889

In deze periode zijn de voor het fort vereiste uitgravingen en zandstortingen uitgevoerd. Deze waren zeker in Edam met zijn slappe veenbodem vereist: de streek heet niet voor niets Waterland.

Het bodemmateriaal werd aan- en afgevoerd per schip. Vanaf het Oorgat leidde een smalspoor naar het fortterrein. Dit smalspoor is na de bouw in gebruik gebleven voor het transport van munitie en ander materiaal.

1889-1897


Pompsluis met brug, Edam. (Foto: Stichting Fort bij Edam)
Terwijl het zand voor het fort inklonk, werden in deze periode de inundatiewerken aangelegd in de polders ten noorden van Edam.

 

 Tot die voorzieningen behoorden onder meer inundatiesluizen (of aanpassing van bestaande sluizen), damsluizen, inlaatpunten (Schardam), verbindingswegen en liniedijken. Zo werd de weg waarlangs Kwadijk ligt, opgehoogd om te kunnen dienen als inundatiekade.

1897

In 1897 is de brug over de fortgracht gebouwd. Deze brug vormde de verbinding tussen het binnen- en het buitenfortterrein.

In latere jaren is deze brug vervangen door een zanddam.

1900

In dit jaar zijn in de fortgracht de in- en uitlaatduikers aangebracht. Deze duikers dienden (en dienen nog steeds) voor het waterbeheer in de fortgracht.

1908

In 1908 startte de bouw van het fort zelf.

Het zand werd gedeeltelijk uitgegraven en 2400 (!) heipalen gingen met behulp van stoommachines de grond in. Het uitgegraven zand werd later gebruikt voor afdekking van de bovenzijde van het fortgebouw. Alles werd verplaatst met kruiwagens en met paard en wagen.

Het Fort bij Edam is gebouwd van overwegend ongewapend beton, dit in tegenstelling tot de allereerste forten van de Stelling van Amsterdam die met bakstenen waren gemetseld en niet bestand waren tegen de inmiddels uitgevonden brisantgranaat.

1913


Trap naar uitzichtplatform. (Foto: Stichting Fort bij Edam)
In 1913 jaar is het fort bouwkundig opgeleverd.

 

Vervolgens is het fort ingericht voor de huisvesting van 255 militairen en hun bewapening en munitie.

Dat was ternauwernood op tijd aangezien in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak en het Nederlandse leger werd gemobiliseerd.

In 1915 heeft het fort alsnog elektrische voorzieningen gekregen zoals lichtpunten, ventilatoren en pompen voor de watervoorziening, dit alles aangedreven door een twee-cilinder dieselaggregaat.

Openstellingen
 
Elke woensdag openstelling  van 10.30 uur tot 16.00 uur
 
APRIL
 
maandag 1 april
11.00 u – 16.00 u
Extra openstelling (2e paasdag)
 
zondag 7 april
11.00 u – 16.00 u
Openstelling
 
zondag 14 april
11.00 u – 16.00 u
Openstelling
 
zondag 21 april
11.00 u – 16.00 u
Openstelling (Weekend v.h. Verdedigingserfgoed)
 
 
MEI
 
zondag  5 mei
11.00 u – 16.00 u
Openstelling
 
zondag 12 mei
11.00 u – 16.00 u
Openstelling